AB, Türkiye’nin vizesiz seyahat edilebilen Balkan ülkeleri uygulamasını kapatıyor

• Türkiye’de vize krizi devam ederken Avrupa Komisyonu bu kez de Türkiye’den vizesiz seyahat edilebilen Balkan ülkelerini hedefine aldı. Avrupa’ya vizesiz seyahatin zorlaştırılması için yasa tasarısı hazırlandı.

Türkiye’deki vize başvurularının reddedilmesine ilişkin tartışmalar sürerken Avrupa Birliği (AB) bu kez de Türkiye’den vizesiz seyahat edilebilen Balkan ülkeleriyle ilgili yeni adımları gündemine almaya hazırlanıyor. AB yürütme organı olan Avrupa Komisyonu, yasa dışı göçle mücadelede ve güvenlik sorunlarını önlemek amacıyla Avrupa’ya vizesiz seyahati zorlaştırmak istiyor.

Komisyon’un hedefinde, Arnavutluk ve Sırbistan gibi, Schengen dışında olan ama AB’nin vize istemediği bazı Balkan ülkeleri var. Özellikle Sırbistan, Türkiye merkezli yasa dışı göç için önemli bir basamak olarak görülüyor.

VİZE MUAFİYETİ ASKIYA MI ALINACAK?

Avrupa’ya vizesiz seyahatin zorlaştırılması yasa tasarısı komisyon üyeleri Margaritis Schinas ve Ylva Johansson tarafından hazırlandı. AB’ye göre, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve Orta Doğu’daki gerilim sonrası ‘Avrupa’nın güvenlik çemberinin sıkılaştırılması’ gerekiyor.

Çarşamba günü Avrupa Parlamentosu ile Avrupa Komisyonu üyelerine sunulan yeni düzenleme, Avrupa ülkeleri açısından risklerin çok fazla artması durumunda, birlik dışındaki ülkelere tanınan vize muafiyetinin “kolayca askıya alınmasını” öngörüyor.

asarı, AB ülkelerinin, gerekli gördükleri durumda, üçüncü ülkelere tanınan vizesiz seyahat hakkının, hızlı şekilde 36 aya kadar askıya almasına olanak tanıyor. Şu anda bu süre 27 ay ile sınırlı ve hayata geçirilmesi daha uzun zaman alıyordu.

HEDEFTE BALKAN ÜLKELERİ VAR

Yeni yasal düzenlemenin hedefinde Arnavutluk ve Sırbistan gibi AB’ye komşu Balkan ülkeleri var. Yasa değişikliğinin ilk olarak gündeme gelmesinde, Hollanda’nın 2019’da, Arnavutluk kaynaklı göçü işaret ederek yaptığı başvurunun büyük etkisi oldu. Ancak o dönemde, mevcut yasaların, vize muafiyetinin geçici olarak askıya alınmasını zorlaştırması nedeniyle, Hollanda makamları çok fazla bir şey yapamadı.

Yasal düzenleme için temel oluşturan bir başka konu da, Sırbistan üzerinden Avrupa’ya yönelen yasa dışı göç olarak gösteriliyor. Komisyona göre, AB’nin Schengen vizesi istediği bazı ülkelerin vatandaşları, AB’nin vize istemediği bir başka ülkeye gidip, oradan da yasa dışı yollardan Avrupa’ya geçebiliyor.

‘SIÇRAMA TAHTASI’ İŞLEVİ

Hollanda Adalet Bakanlığı’nın araştırmasına göre, birçok üçüncü ülkeye vize uygulamayan Sırbistan, Avrupa’ya geçiş için önemli bir “sıçrama tahtası” işlevi görüyor. Yaşa dışı göçmenler, Sırbistan’dan kaçak yollarla Macaristan’a, Hırvatistan’a ve Slovenya’ya geçerek AB sınırlarından içeri girebiliyor.

Avrupa Komisyonu, Sırbistan’ın, AB üyesi olmayan ülke vatandaşlarına vizesiz seyahat hakkı tanıması nedeniyle, yakın dönemde Bangladeş ve Hindistan’dan bu ülkeye giden çok sayıda kişinin, buradan da Almanya ve Avusturya’ya geçtiğine dikkat çekiyor.

Yeni yasanın hayata geçirilmesi halinde, AB ülkeleri, güvenlik riski hissettiklerinde, diğer ülkelere yönelik vizesiz seyahat hakkını derhal askıya alabilecek. Vizesiz seyahat hakkı askıya alınan ülke, AB’nin şikayetleri konusunda adım atmayı kabul etmezse, vizesiz seyahat uygulaması tamamen sona erdirilebilecek.

Avrupa Komisyonu, Avrupa ile vizesiz seyahat anlaşması bulunan ülkelerce, başka ülke vatandaşlarına verilen pasaportları da kontrol altına almak istiyor. Suç örgütleri veya varlıklı kişiler tarafından belirli bir yatırım ya da para karşılığı alınmış pasaport yoluyla yasa dışı göçün tespit edilmesi durumunda da, bu ülkelerin vizesiz seyahat hakkı askıya alınabilecek.

Avrupa Birliği, aralarında Balkan devletlerinin de bulunduğu yaklaşık 60 ülkeye, 90 güne kadar vizesiz seyahat hakkı tanıyor.